Witam,
Zakupiłem jakiś czas temu folię do robienia płytek PCB metodą fotochemiczną (http://allegro.pl/folia-swiatloczula-do-pcb-3m-szer-46cm-wyprzedaz-i4791735899.html). Niestety ale nie posiadam laminarki i powtarzalność płytek używając żelazka przy metodzie termotransferu była dla mnie niezadowalająca. Folia ta jak się później okazało też wymaga sporo jak i nie więcej.

1. Przygotowuję płytkę... czyszczę gąbką do czyszczenia PCB(działa jak papier ścierny) i odtłuszczam acetonem.

2.Następnie używając mini ciemni w postaci łazienki i mini lampki z czerwonymi ledami docinam folię na wymiar płytki z małymi marginesami. (5-10mm)

3. Przed odklejeniem foli ochronnej zraszam płytkę wodą używając opakowania po chyba odżywce(moja Pani domu jest kosmetyczką więc mam kilka takich pojemniczków z pompką)

4. Odrywam folię i naklejam na nawilżoną płytkę dokładnie pozbywając się nadmiaru wody.

5. Wulkanizacji dokonuje żelazkiem albo suszarką.
6. Następnie kliszę delikatnie przyklejam za pomocą wody do szybki od zwykłej antyramy. Po ustawieniu odpowiednio płytki PCB składam antyramę w całość.

UWAGA!! ważne jest aby klisza była idealna!! w tym przypadku byłą fatalna bo znajomemu się nie chciało robić swojej własnej płytki i zeskanował z jakiegoś artykułu. Jakby tego było mało wydrukował ją w bardzo słabej jakości i toner po mimo złożenia dwóch klisz nie zasłaniał całkowicie ciemnych obszarów.
7. Pora na naświetlanie... Ja do tego celu używam starej, zwykłej naświetlarki do paznokci.

Naświetlarkę staram się nieco podnieść ze względu na boczne żarówki(ja ich nie wyciągam) Naświetlam przez 180s

8. Po naświetleniu pozostawiam płytkę na 10min. Po upływie tego czasu zdejmuję folię zabezpieczającą i pozostawiam na kolejne 10-15 min. Na tym etapie widać już zarys ścieżek.

9. Teraz pora na wywoływanie. Ja stosuje wyprażoną sodę oczyszczoną. Proces ten trwa około 3-5min. Po tym czasie używając pędzla usuwam powłokę z miejsc nienaświetlonych.

10. Po wywołaniu i opłukaniu płytki pora na trawienie. Na tym etapie pełna dowolność. Ja osobiście stosuje kuwetę pływającą w umywalce wypełnionej gorącą wodą.

11. Po wytrawieniu płytkę moczymy przez 1-2min w nitro celem pozbycia się reszty foli.


Biorąc pod uwagę, że klisza była fatalnej jakości to efekt końcowy jest całkiem przyzwoity. Zapewniam, że przy odpowiednio wydrukowanej i przygotowanej kliszy powtarzalność (a o to mi głównie chodziło) osiąga się bardzo szybko, a efekty biją metodę termotransferu wykorzystując żelazko. Folia doskonale się spisuje przy tworzeniu prototypowych układów w domowych warunkach.

No i ładnie!

_________________
zapraszam na blog: http://www.mirekk36.blogspot.com (mój nick Skype: mirekk36 ) [ obejrzyj Kurs EAGLE ] [ mój kanał YT TV www.youtube.com/mirekk36 ]

to się kupuje czy robi?
czy to zastępuje tzw kreta do rur czy wywoływacz seno

Soda oczyszczona to wodorowęglan sodu NaHCO3, a gdzieś wyczytałem, że do wywoływania foli negatywowych stosuje się węglan sodu. Aby go uzyskać wsypuję zwykłą sodę oczyszczoną na patelnie i wygrzewam, aż będzie bardzo sypka 5min. Ja robię z niej roztwór do wywoływania z dwóch łyżeczek na 250ml wody. Środek dodany do foli przez sprzedawcę powoduje odklejanie się nawet z miejsc gdzie została naświetlona! Uważam, że to główna przyczyna dlaczego grono osób co nabyło tą samą folię zrezygnowała z jej użytkowania.

Ja chciałbym zobaczyć rezultat tej metody przy robieniu płytki pod SMD i np medzie ósemke w TQFP bo taką płyteczkę jak Kolega zaprezentował to spokojnie od tyka można termotransferem zrobić Aczkolwiek dzięki za poradnik, na pewno się przyda

To może ja pokażę swoją pierwszą płytkę z Atmega8 wykonaną metodą fotochemiczną.
Spokojnie wychodzą ścieżki 10 milsów Te przy Atmedze na zdjęciach maja 16 milsów.

Sama płytka:


A tak wygląda po zmontowaniu:


Generalnie zrezygnowałem już z naklejania fotopolimeru i używam gotowych płytek światłoczułych - oszczędność jak dla mnie czasu i pieniążków.
I tak przy okazji do pracy z fotopolimerami używamy żółtego światła, czerwone stosuje się do materiałów światłoczułych np. w fotografii analogowej

_________________
.

Da się to bez problemu zrobić ale dużo zależy od "wulkanizacji" foli do laminatu. Jak już zaznaczyłem wyżej nie posiadam laminarki. Tak zgodzę się, że takie efekty można uzyskać znaną wszystkim metodą ale mi chodziło o powtarzalność efektu końcowego. Tutaj nawet przy bardzo złym wydruku na foli można coś osiągnąć, a przy termotransferze jeśli jest lichy wydruk i toneru mało? Oczywiście nic nie zastąpi Ori płytek z powłoką ale do takich prostych układów to nieco przerost formy nad treścią. Jak się odrobię z zaległościami to porobię kilka zaległych projektów i powrzucam zdjęcia efektów.

MikieMan Do soldermaski używasz foli? gruba ta powłoka się wydaje troszkę.

Może tak tylko wygląda na zdjęciu, ma grubość 35µm.
To specjalna soldermaska firmy Bungard, to także rodzaj fotopolimeru tylko o innych parametrach.
Po utwardzeniu UV i wygrzaniu staje się bardzo twarda i odporna na temperaturę.
Dokładnie taka:
http://www.tme.eu/pl/details/bun-soldermask-25/materialy-do-produkcji-plytek-drukow/bungard/soldermask-30mil-305mm-x-25m/#

_________________
.

A to pewnie na zdjęciu faktycznie tak wygląda

A ile czasu i w jakiej temperaturze ją wygrzewasz?

Ja mam tę samą folię co założyciel tematu i soldermaskę również od niego. Jestem właśnie na etapie dostosowywania metody produkcji bo pierwsze rezultaty były gorsze niż termotransferem (który opanowany przeze mnie jest już bardzo dobrze).

Folię nakładam laminarką. Po paru próbach i kombinacjach nałożenie na dwustronnej płytce jest idealne

Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że bardzo ważna jest długość naświetlania. Na mojej naświetlarce 4x8W to jak na razie wychodzi, że 25 sekund to optymalna wartość. Próbowałem od 180s jak często piszą, ale ta moja naświetlara jest znacznie za mocna i odległość od płytki jest również bardzo mała. Posiadam coś takiego http://www.tme.eu/pl/details/bel14007/urzadzenia-do-naswietlania/isel/#

Dodatkowo jeszcze ważniejszy jest nadruk na folii. Kupiłem jakąś folię z allegro do ksero i mam problemy z prześwitywaniem w niej przez toner. Pomógł trochę oryginalny toner zamiast zamiennika i środek z allegro "density toner". Zamówiłem również kalkę techniczną i zobaczę jak z tym będzie wychodzić.

Po tych zabiegach wychodzi już podobnie jak z termotransferu. Jednak problem jest jeszcze przy cienkich napisach.

Do wywoływania używam dołączonego przez sprzedawcę węglanu sodu. Sprzedawca nie podpisuje co to za środek, ale jak zapytałem w mailu to mi odpisał, że to ten . Zresztą podobnie wygląda.

Soldermaskę robię tak samo, jednak po wywoływaniu utwardzam ją jeszcze 15 minut w naśwsietlarce. Nie wiem jaka jest wytrzymałość na temperaturę (lutowanie) bo jeszcze nie zdążyłem polutować żadnej płytki. Nie wiem właśnie czy trzeba ją jeszcze termicznie utwierdzać jak pisał kolega wyżej.

Również jestem ciekaw jak te kupione folie u tego allegrowicza mają się do tych z tme co były wyżej wymieniane (soldermaska). Jest jeszcze tam sama folia z tego co widzę http://www.tme.eu/pl/details/bun-ten-resist-25/materialy-do-produkcji-plytek-drukow/bungard/tentingresist-15mil-304mm-x-25m/#

_________________
.

Prawie zgodnie z instrukcją Bungarda, którą możesz ściągnąć ze strony TME, tnz. naświetlam 30 min w UV - ja nie mam takiego wypasionego cudeńka do naświetlania jak TY - po prostu naświetlarka do paznokci z wyjętymi bocznymi lampami czyli moc 2x8W. Twoja naświetlarka z linka ma 36W, więc czasy z pewnością będą krótsze. Choć przy utwardzaniu moim zdaniem nie ma to znaczenia jeśli czas zostanie przekroczony. Po utwardzaniu w ultrafiolecie zalecają godzinę "prażenia" w piekarniku ze swobodnym obiegiem powietrza w temp. 100 stopni. Ja wygrzewam 30 min.

_________________
.

Co do wydruków to polecam albo kalkę techniczną Canson - jest świetnej jakości, albo dedykowaną do laserów matową folię do produkcji diapozytywów firmy Avery Zweckform o oznaczeniu 3491, opakowanie 100 szt. A4. Przy odpowiednich czasach naświetlania wystarczy pojedyncza folia, dla bardziej skomplikowanych układów wykorzystuję dwie folie nałożone na siebie i wtedy mam zaczernienie 100%.
Używałem też zaczerniacza w spray'u, ale nie widziałem właściwie różnicy, a jest dość drogi.

Do wywoływania używam tylko gotowych wywoływaczy do fotopolimerów i wytrawiam tylko w B327. Jestem zdania, że warto postawić na jakość na każdym etapie procesu. Na razie tylko naświetlarka jest do wymiany w przyszłości

Odnośnie jeszcze światła to potwierdzę słowa kolegi Squeez - ja też używam w pokoju i łazience oświetlenia LED akurat o barwie ciepłej i nic się złego nie dzieje z laminatami - przecież te operacje trwają bardzo krótko w porównaniu do ilość UV jakie emitują białe LED-y.

_________________
.

A czy ta firma kalek to nie Canson? A co do tej folii to z tego co poszukałem to koszt około 130zł, chyba że masz miejsce, gdzie można taniej dostać. To co ja kupiłem te folię do ksera firmy folex za 100 arkuszy to około 60 zł z przesyłką. Warto dopłacić i kupić tę konkretną Avery? Nie wiem czy różnica będzie warta wydatku

A co do tego spraya do zaczerniania to różnica troszkę jest przy oryginalnym tonerze (po prostu toner się "zlewa" i równomierniej rozkłada). W zamienniku różnicy w sumie nie było.

_________________
.

Przepraszam, fakt pomyliłem nazwę i chodziło o kalkę Canson - już poprawiłem w poście.
Co do tej folii Avery to niestety nie jest tania, ale wypróbowałem kilka folii do laserówek ale takich typowych czyli przezroczystych i jakość wydruków była beznadziejna.
Zapewne to efekt słabej drukarki bo używam taniutkiego Xeroxa Phaser 3010 (tylko z oryginalnym tonerem). Jak reklamowałem te zakupione folie to facet zrobił mi próbny wydruk i był super, ale na wielkim kombajnie HP za kilkanaście tysięcy złotych.

Podsumowując czy warto kupić tę folię Avery? Ja jestem zadowolony, choć pewnie wolałbyś ją wypróbować. Wszystko zależy od tego cy aktualnie osiągane efekty są zadowalające, jeśli tak to pewnie lepiej wykorzystać póki co już tę folię co masz.

_________________
.

No właśnie efekty są takie sobie. Toner nie za bardzo chce trzymać się tej folii. Zamówiłem w między czasie tę kalkę właśnie cansona. Mógłbyś mi powiedzieć jakie są różnice w praktyce używając tej kalki a folii?

Zobaczę jak na kalce idzie i jak coś w ostateczności spróbuję tej folii co podałeś. Chodzi przecież głównie o jakość płytek, ścieżek

_________________
.

Dokładnie takie same miałem problemy, a konkretnie wydruk się rozmazywał na kalce po przejściu przez wałki. Fragmenty wydruku był OK, a fragmenty rozjechane. Stwierdziłem, że nie będę 10 razy drukował w nadziei, że w końcu się uda.

Różnice pomiędzy kalką a folią są moim zdaniem następujące:
- kalkę możesz też wykorzystać do wydruku na atramentówce - dla mnie nie miało to znaczenia
- folia ma jakby drobniejsze ziarna swojej struktury. Widać to przez lupę podświetlając oba materiały, więc być może lepiej przepuszcza UV - ale to tylko moje domysły. Kalkę np. można natłuścić i ponoć lepiej wtedy przepuszcza UV.
- folia jest bardziej wytrzymała mechanicznie, więc jeden wydruk przy wykonywaniu wielu kopii tej samej płytki dłużej wytrzyma
- folia jest profesjonalnym produktem stosowanym właśnie do diapozytywów w różnych technologiach naświetlania UV, np. przy sitodruku, więc postawiłem na najlepszy materiał jaki znalazłem na rynku, zwłaszcza, że za jakiś czas chcę spróbować sitodruku do opisów, a może i kiedyś do produkcji płytek.

Na początku z kalki byłem bardzo zadowolony, ale jak znalazłem tę folię to już jakoś do niej się przyzwyczaiłem.
Jestem przekonany, że z efektów przy kalce będziesz już bardzo zadowolony.

_________________
.

Heh, nabrałem nadziei po twoich słowach . Ostatecznie pewnie skończę na folii jak ty. Możesz w takim razie podać namiar, gdzie tę folię kupiłeś? Wtedy będzie przynajmniej wiadomo, że sprawdzone miejsce.

Czy były różnice w czasie naświetlania na kalce, a folii? Jeżeli tak to w jakim kierunku, mniej czy więcej?

Właśnie przyszła do mnie kalka. Czy jest różnica na której stronie się drukuje?

_________________
.

W moim przypadku ten środek powoduje oderwanie się całej powłoki łącznie z naświetlonymi częściami a nie jej rozpuszczenie w miejscach nienaświetlonych. Nie wiem ale może nie dostałem tego samego preparatu. Obecnie jak mi się skończy nitro to tego proszku używam do całkowitego usunięcia foli już PO wytrawieniu płytki.

Jak zapomniałem jednej strony naświetlić to się cała rozpuściła i zeszła. Jednak nie był to efekt odklejania tylko ewidentnie rozpuszczania. Raczej miałem problemy z tym, że za słabo mi ten środek rozpuszcza przez to, że za długo naświetlałem. Jednak do tej pory, żadnego efektu odklejania nie doświadczyłem. Może jest to związane ze sposobem nakładania folii na płytkę. Ja mam laminator. 110 st. C ustawiam. A może jak mówisz coś innego dostaliśmy bo u mnie podpisane to nie było co to jest za proszek

_________________
.

Też podpisanego nie miałem. Efekt wyglądał tak że też nie chciało wywoływać, a po jakimś czasie ścieżki się kurczyły falowały i odklejały. Na sam koniec wsadziłem samą folię nie naświetloną i poprostu nieco z żelowała nawet po przygotowaniu roztworu o podwójnym stężeniu do tego co podawał sprzedawca. Spróbuj tak czysto w ramach testu użyć takiego roztworu z wygrzanej sody oczyszczonej.

Proszę bardzo oto link, gdzie kupowałem:
http://www.abis.pl/index.php?marka=&kod1=z3491p&kodkat=c&kodkat2=c0c&kodkat3=c0c06

Może nie duże, ale tak. Kalkę naświetlałem 60s dłużej niż folię, gdzie czas dla folii wynosi 180s dla laminatu światłoczułego tzw. papierowego.
Laminat światłoczuły Bungard'a, który jest już na normalnym PCB naświetlam 10 min., więc zdecydowanie są różnice w "czułości na UV" w laminatach, więc zapewne też i w fotopolimerach nakładanych ręcznie.

Strona kalki raczej nie ma znaczenia. Jak kupiłem cały blok uznałem, że ta strona na którą patrze po otwarciu bloku to ta właściwa, choć czasami jak się zamotałem to już nie wiedziałem która jest która

Fajnie, że już masz kalkę No bardzo jestem ciekaw Twoich wrażeń.

------------------------ [ Dodano po: 2 minutach ]

No właśnie dlatego używam dedykowanych wywoływaczy i ze względu na bezpieczeństwo nawet nie próbowałem Kreta. Mam małe dziecko w domu, więc wszystko się staram robić super ostrożnie, aby mała nie miała możliwości kontaktu z niczym co mogłoby być niebezpieczne.

_________________
.

Zaczynałem od pół łyżeczki na szklankę wody... efekt żaden... po zrobieniu naprawdę przesadzonego roztworu środek powodował żelowanie a nie rozpuszczanie foli. Nie wiem ja już chciałem z tej foli zrezygnować ale dobrze, że gdzieś wyczytałem o tej sodzie oczyszczonej. Ponoć do foli negatywowych nie stosuje się standardowego wywoływaczy. Nie wiem nie znam się chemikiem nie jestem
Co do naświetlania. Używając tej lampy to przy 30s naświetlaniu oderwanie foli było prawie niemożliwe bo była jeszcze z żelowana. Może to jest powodem że nie naklejam ją laminarką. Przy 120-180s wszystko ładnie wychodzi

Ja używam AGT-087 do wywoływania zarówno laminatów foto-czułych jak i do soldermaski. Prażonej sody rozpuszczonej we wrzątku używałem tylko do rozpuszczenia(zmycia) fotopolimeru już po wytrawianiu, aby nie bawić się w jakieś rozpuszczalniki.

Laminowanie (forma wulkanizacji) jest dość istotnym etapem procesu nakładania fotopolimeru bo to decyduje właśnie o tym jak dobrze fotopolimer będzie się "trzymał" miedzi. Jeśli nie masz laminatora to spróbuj ręcznie mechanicznie po prostu go mocno docisnąć po czym ogrzej przez kilka minut po prostu np. suszarką do włosów, po czym ponownie ręcznie dociśnij folię na całej powierzchni. Trzeba to zrobić z wyczuciem bo jeśli miedź za bardzo się nagrzeje to zacznie roztapiać fotopolimer i powstają jakby bąbelki powietrza i w tym miejscu w trakcie wywoływania fotopolimer od razu odpadnie.

Dziękuję za kliknięcia pomógł, gdyż je kolekcjonuję

_________________
.

Używam żelazka. Ustawiam pierwszy ząbek, przy którym się włącza grzanie i dociskam przez podwójną kartkę. Jest to moim zdaniem lepsza metoda od suszarki ze względu jak to podkreśliłeś równomierne dociskanie foli do laminatu.

No pomogłeś koledze... podlinkowałeś sprawdzoną folię. Praktycznie każdy mówiąc i opisując swoje doświadczenia pomaga.

OK, czyli jednak wulkanizujesz. Żelazko faktycznie umożliwia dobry docisk, tylko trochę niewygodne w używaniu, dlatego po jakimś czasie zaopatrzyłem się w laminator, suszarka była tymczasowym rozwiązaniem

To właśnie sobie bardzo cenię na tym forum, że wszyscy chętnie dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem

_________________
.

Witam.
Ja mam z kolei takie pytanie. W jaki sposób można pozbć się jakby odpażeń powstających w okolicach padów przy wulkanizacji soldermaski. Widać to na zdjęciu płytki kolegi MikieMan. Wydaje mi się że jast to wina uwięzionego powietrza tylko jak się go pozbyć (próbowałem nakładania folii na zimno dokładnie wyciskając powitrze potem laminat jednak zawsze coś powstało). Czy któryś z kolegów próbował nakładać soldermaskę na mokrą płytkę? Kiedyś widziałem filmik na youtube jak ktoś nakładał folię całkowicie pod wodą jednak nie mam teraz możliwości sprawdzenia tego i czy to aby nie zaburza całego procesu.

Z moich obserwacji to takie typowe odparzenie, o którym piszesz widać na mojej płytce np. w lewym dolnym rogu na ścieżce i obrzeżu masy. Moim zdaniem to efekt przegrzania podczas laminowania, chociaż może i nie, bo właściwie ujawniają się one dopiero po wywołaniu soldermaski w wyniku wulkanizacji. Może to miejsca źle odtłuszczone i w wyniku wysokiej temperatury pozostałości tłuszczu wywołują taki efekt?
W okolicach padów takie pofalowania to moim zdaniem efekt delikatnego podtrawienia krawędzi przez wywoływacz, to właśnie po wulkanizacji objawia się takimi marszczeniami.
Kilka razy próbowałem nakładania soldermaski pod wodą, ale efekty nie były wcale lepsze. Jest to metoda dobra do fotopolimeru. Soldermaska nawet pod wodą mocno przykleja się do laminatu, więc jeśli od razu popełni się jakiś błąd to już jest nie do odkręcenia.

Generalnie z soldermaską jeszcze kłopot jest taki, że nakładając na wytrawioną płytkę mamy jednak ścieżki, pady itd. "wystające" ponad laminat w wyniku czego nie mamy równej powierzchni tak jak np. przy nakładaniu fotopolimeru na gładką miedź. Te różnice wysokości moim zdaniem też potęgują zjawisko pojawiania się pęcherzyków powietrza nawet przy bardzo dokładnym nakładaniu. Większe pęcherzyki "załatwiałem" igłą i potem podczas wulkanizacji przywierały do laminatu czy miedzi.

To tyle z moich obserwacji i ciekaw jestem jakie są Wasze doświadczenia z soldermaską, może jakieś fajne patenty jak ulepszyć ten proces?

_________________
.

Też stawiałem na przegrzanie. Na początku płytkę przepuszczałem przez laminator kilka razy i te odparzenia pojawiały się w znacznej ilości. Później liczbę przepuszczeń zmniejszyłem do 4 (nie wiem jaka ilość wydaje się być optymalna) i dalej się pojawiały w kilku miejscach ale poprawa była znaczna. Płytka dobrze odtłuszczona. Niestety nie mam możliwiści tego testować z braku czasu (w Polsce jestem dwa razy w roku) aż do uzyskania zadawalających efektów. W święta będe w domu potestuję i mam nadzieję znajdę rozwiązanie.

Mi na razie z nakładaniem soldermaski idzie dobrze. W laminatorze jadę tylko jeden raz na 100 stopni i to w zupełności wystarcza i daje dobry efekt

_________________
.

No to przy najbliższej okazji tak właśnie spróbuję
Jak kalka? Kiedy próby?

_________________
.