Witam,
czytam oglądam wszelakie filmiki o tranzystorach i za nic w pełni nie mogę pojąc ich działania.
Jak podnieść napięcie z Avr 5V za pomocą tranzystora na 12V?
Jak działają tranzystory jako przełączniki?

Proszę napisać czy mowa o NPN czy PNP

Witam ,
Ot problem ...
Najogólniej , mamy dwa główne rodzaje tranzystorów
Bipolarne np. Bc547 , BD139.. te możesz spróbować sobie wyobrazić jako coś co odwzorowuje prąd płynący między końcówkami Baza-Emiter na drugi prąd który płynie między
Kolektorem a Emiterem. Ten prąd między kolektorem a emiterem jest najczęściej większy , jego wielkość możemy przybliżyć do współczynnika h(fe), i
wtedy z dużym uproszczeniem możemy oczekiwać iż uzyskany prąd Kolektor - Emiter równy jest h(fe) razy wymuszony ( podany) prąd Baza-Emiter , zatem
jest to część odpowiedzi na Twoje pytanie - możemy tylko zwiększać/zmniejszać prąd - napięcie to sprawa wtórna, zależna do jakich źródeł napięcia połączymy obwody
baza-emiter , a także kolektor-emiter.
Polowe np. BSS.., 2N2007, IRF... w tych tranzystorach sprawa jest nieco inna ,,możesz je sobie wyobrazić jako urządzenie które dla odmiany, odwzorowuje napięcie między bramką a źródłem na prąd między drenem a źródłem. Stąd te tranzystory nie wymagają prądu do sterowania ( tak powierzchownie nazywając zachowanie takiego tranzystora)

Do uzyskania 12V , można oczywiście użyć napięcia 5V , ale wymaga to co najmniej dwu kondensatorów, i dwu diod, do tego kawałek programu w choćby TinyAVR,
z jednym wolnym wyjściem generującym przebieg prostokątny. Tranzystor tutaj jest rzeczą wtórną, potrzebny dla dużych prądów- kondensatorów, lub nie dla małych.

ps. to tylko przybliżenie tak na początek - ciągle za mało aby radzić sobie z tranzystorami, ale może łatwiej będzie zacząć..

Za pomocą tranzystora nie da się podnieść napięcia z 5V do 12V. Można budować tzw. pompę ładunkową pozwalającą podwoić napięcie ale nie są to banalne układy na jednym tranzystorze. Jednym tranzystorem sterowanym wyjściem kontrolera 5V to można sterować włącz/wyłącz gdzie tranzystor robi za klucz załączający masę/zasilanie o innym napięciu dostarczonym niezależnie np. z transformatora przed stabilizatorem napięcia zasilającym mikrokontroler i w zależności od rodzaju tranzystora (npn czy pnp) mówimy o logice normalnej lub odwróconej tzn czy otwiera tranzystor stan wysoki na bazie czy niski. Tranzystor jako klucz powinien pracować jako w pełni nasycony tzn. że w układach cyfrowych powinien pracować w zakresach pełnego otwarcia lub zamknięcia. Stany pośrednie powodują efekty niepożądane np. nadmierne grzanie. Tak więc tranzystor jako klucz nie podnosi napięcia tylko załącza/wyłącza inny poziom napięcia podanego niezależnie od napięcia panującego na portach I/O mikrokontrolera.

------------------------ [ Dodano po: kilkunastu sekundach ]

O i kolega mnie trochę uprzedził znacznie bardziej fachowo

_________________
sig off ;(

Dziękuje już jestem nieco mądrzejszy, a jak sprawa się ma gdy z AVR damy 5V i chcemy sterować czymś na 12V z drugiego źródła? Jak to wszystko wykonać. 5V pod bazę, urządzenie na 12V plusem w kolektor a masy obu zasilań pod emiter? I jak tranzystor dobrać?

ujmijmy to tak wyobraź sobie, że tranzystor to taka rura z wodą, która ma na środku zawór, tym zaworem jest baza, z jednej strony woda wpływa (kolektor), a drugim wypływa (emiter). Kręcą odpowiednio zaworem możesz regulować strumień wypływającej wody, dokładnie na takiej zasadzie działa tranzystor (bipolarny), czyli podając napięcie (sygnał) na bazę powodujesz tym samym otwarcie tranzystora, czyli jego działanie. Warto także wspomnieć tu o stanach pracy tranzystory, w technice cyfrowej wyróżniamy tylko dwa stan zatkania (tranzystor nie przewodzi) oraz stan nasycenia (tranzystor pracuje na pełnych obrotach), w technice analogowej mamy jeszcze jeden stan (trzeci) jest to stan aktywny (tranzystor pracuje)

_________________
невозможно ?

1. Twój pomysł jest dobry , ale koniecznie musisz go rozszerzyć o dodanie pomiędzy port mikrokontrolera
a bazę opornika ( tutaj uwzględniając iż port nie powinien być obciążany ponad około 20 mA) ,
opornik nie powinien być mniejszy od 220 omów,
teraz musisz sobie odpowiedzieć jaki prąd chcesz uzyskać między kolektorem a emiterem , jeśli ten prąd będzie
nie większy niż jakieś 20 razy to zakończyłeś montaż , jeśli dużo większy ponad 300 mA, to już dokładniej musisz dobrać
używany tranzystor - są też przecież tranzystory w układzie Darlingtona , dla nich wzmocnienie x20 to pestka ,
Nie zapomnij wybrać tranzystora o odpowiednim ( dopuszczalnym napięciu kolektor-emiter - jeśli pozostaniesz przy 12 V , to praktycznie każdy NPN
o potrzebnym prądzie będzie dobry .

_obrazki/o/1165/17b928d57bb1d891f222156deca1afca.png
zobacz sobie jak na tym schemacie rozwiązałem kwestie o którą pytasz, oczywiście w miejsce przekaźnika podpinasz urządzenie którym chcesz sterować np. żarówka, a dobór tranzystora zależy od tego jaki prąd chcesz przez niego przepuścić, do sterowania przekaźnika wystarczy tranzystor z serii BC, jednak już do żarówki coś mocniejszego np. BD

oj kolega jp_elek mnie uprzedził

_________________
невозможно ?

Zasilane urządzenie: plus do +12V minus na kolektor tranzystora npn, emiter tranzystora do masy. Baza tranzystora przez rezystor na pin kontrolera. Tranzystor npn daje logikę normalną a rodzaj tranzystora zależy między innymi od maksymalnych prądów, częstotliwości przełączania, rodzaju elementu załączanego. Czasami tranzystory polowe wymagają tzw. driverów np. dodatkowych tranzystorów bipolarnych do ładowania bramy tranzystora polowego. Rozwiązań i potrzeb jest ogrom i nie da się przedstawić konkretnego przepisu bez konkretnego zapotrzebowania. Napisz co chcesz zrobić to ktoś na pewno podpowie jaki tranzystor będzie dobry i dlaczego.

Drobna uwaga. Tranzystory bipolarne są sterowane prądem a nie napięciem. Napięciem sterujemy tranzystory polowe.

_________________
sig off ;(

No już zacząłem to w końcu rozumieć ale mam jeszcze pytania. W jakim celu należy dać R między AVR a tranzystorem i jak dobrać odpowiedni rezystor?

A dwa to już z innej beczki. Jak już osiągamy z naszego mikro kontrolera poprzez tranzystor napięcie 12v to co zastosować aby uruchomić silnik 220V AC lub trójfazowy 400 VAC? Stycznik? Przekaźnik?

trzy: triak to potoczne określenie tranzystora?

perlon dzięki za zwrócenie uwagi oczywiście masz 100% racji

------------------------ [ Dodano po: 3 minutach ]

jeżeli chcesz sterować silnikiem to najlepiej, było by za pomocą przekaźnika, załączać stycznik, a za jego pomocą dopiero silnik. Rezystor między uC a tranzystorem jest potrzebny do ograniczenia prądu bazy, mam to na celu ochroną uC przed zniszczeniem (jak się mylę to mnie poprawcie)

------------------------ [ Dodano po: 7 minutach ]

co do doboru rezystora trudno mi doradzić, ja zazwyczaj stosuję rezystory od 1k wzwyż (najczęściej 2,2k)

------------------------ [ Dodano po: 9 minutach ]


nie nie, to już inna bajka, zresztą zobacz co na ten temat mówi ciocia wikipedia http://pl.wikipedia.org/wiki/Triak oraz tu: http://elektro.w.interia.pl/energoel/triak/index.html

_________________
невозможно ?

Witam

Niech kolega oglądnie filmik http://www.youtube.com/watch?v=qOF0sey1-bM
Tam jest w miarę prosty sposób opisany jeden z układów pracy tranzystora bipolarnego npn w układzie o ile pamiętam wspólnego emitera. Łącznie z zasadą liczenia takiego obwodu.

Pozdrawiam.

D_C a nie taniej za pomocą tranzystora załączać 12v które będzie sterowało stycznikiem?:)
A swoją drogą to przekaźniki 5V trudno jest dostać...

sorki jednak są przekaźniki xd

można i tak, jednak w tej kwestii dobrze by było żeby ktoś się jeszcze wypowiedział, a co do przekaźników http://lispol.pl/index.php?a=product&b= ... ik&x=0&y=0 na samym dole

_________________
невозможно ?

Co do rezystora bazy kol. D_C odpowiedział. Jego wartość zależy od napięcia na porcie I/O i powinien być tak dobrany aby uzyskać odpowiedni prąd bazy. Tu kłania się datasheet tranzystora. Ochrona portu to jedynie "wartość dodana" bo wymagane do całkowitego otwarcia typowego tranzystora prądy bazy są wielokrotnie mniejsze od wydajności prądowej. Nie ma więc sensu siorbać dużych prądów z mikrokontrolera jak można małe. Tranzystory MOSFET logic level w ogóle nie potrzebują rezystora bramy ani driverów. Można je podłączać bezpośrednio do pinów procka. Jest oczywiście kwestia chwilowych dużych prądów przy ładowaniu bramy MOSFET'a. Dlatego można spotkać w sieci schematy, gdzie taki rezystor jest wstawiony. Wartość takiego rezystora wpływa na czas otwarcia MOSFET'a czyli pełnego naładowania pojemności bramy. Co do bipolarnych ja również stosuję rezystory o wartościach podanych przez kol. D_C. W sterowaniu urządzeniami 230V i więcej to zalecam ostrożność. Najbezpieczniej jest zastosować przekaźniki. Niekoniecznie 5V bo po co brać prąd wystabilizowany z wielkim trudem do przekaźnika, któremu wystarcza zwyczajnie wyprostowany? Więc jak najbardziej przekaźnik z cewką np.12V załączany tranzystorem sterowanym z mikrokontrolera. Triaki to osobna historia. Przydają się do urządzeń 230V typu żarówka, grzałka sterowanych w cyklach szybkozmiennych ( sterowanie fazowe, grupowe ). Dla obciążeń z indukcją trzeba dodatkowo stosować gasiki. Może na razie proponowałbym to zostawić do czasu nabycia większej wiedzy i doświadczenia z napięciem sieciowym. Do zastosowań niskocyklowych włącz/wyłącz najlepiej zastosować przekaźnik zasilany napięciem sprzed stabilizatora kontrolera.

_________________
sig off ;(

No tu widzę pewną nieścisłość, może w mojej głowie tylko, ale dajemy rezystor między tranzystorem a uC przykładowo 2,2K Ohm? Ale po co konkretnie? i chroniąc uC czy tranzystor? Bo taki rezystor ma pobór prądu, a nam chyba zależy aby pobór prądu był jak najmniejszy czyli nie przekraczający około 20mA, tak? Ja rozumiem że warto dać rezystor i diodę aby prąd nam się nie wrócił przypadkowo do uC, ale aby ograniczyć prąd poboru z uC to jakoś tak mi się wydaje absurdalnie, proszę wyjaśnijcie mi to, albo naprowadźcie

Kolega wyżej wyprzedził moje pytanie

Było już wcześniej pisane o analogii do zaworu. Z grubsza przełożenie prądu bazy na prąd kolektora to wzmocnienie hfe od 100 do 1000 lub coś koło tego. No więc jaki prąd bazy jest potrzebny żeby popłynęło w kolektorze 50mA? Dla hfe=500 coś koło 100uA. Spadek napięcia na złączu BE załóżmy ok.0,8V napięcie na porcie IO 4,5V. Z prawa Ohma R=(4,5V - 0,7V)/0,0001A=38kOhma. Rezystor 2,2kOhma zapewnia prąd bazy cyrka 1mA co jest aż nadto, żeby takiego BC546 otworzyć całkowicie. Polecam lekturę datasheet tranzystora. Można tam znaleźć wykresy natężenia prądu który "puszcza" tranzystor w zależności od napięcia CE i prądu bazy.

------------------------ [ Dodano po: kilkunastu sekundach ]

Hmmm....
Zacząłem się chyba wymądrzać, a ja się przecież na tym nie znam. Paradoks albo głupota

_________________
sig off ;(

Hej,
Nie jest tak iż rezystor ten (Port mikrokontrolera - baza tranzystora to tylko dodatkowe wyposażenie układu :

wyobraź sobie wyjście procesora w stanie wysokim ( ma napięcie około 5V) jako to samo wyjście zwarte z szyną zasilania +5V,
dalej masz bezpośrednio bazę tranzystora zwartą z anodą diody z punktu widzenia przepływu prądu jest to zwykła dioda krzemowa połączona
katodą do masy ... bez rezystora efektem jest zasilenie diody o napięciu przewodzenia rzędu 0,7V napięciem 5V..
Oznacza to mniej więcej zwarcie zasilania +5V przez diodę do masy, uszkodzi się wyjście IO lub złącze baza-kolektor w zależności które będzie słabsze.
OPÓR włączasz po to aby ograniczyć prąd do wartości dopuszczalnej dla wyjścia, i wystarczającej dla tranzystora.
To jaki ma być ten prąd , zależy od tego jaki chcesz wymusić na tranzystorze , w obwodzie kolektor- emiter, ten będzie większy
z uwagi na wzmocnienie prądowe tranzystora h(fe) razy., zatem ten prąd wymusza na Tobie po podzieleniu przez h(fe) jaki prąd musisz
dostarczyć do bazy Czytaj - jaki opór musisz podłączyć , byleby nie mniejszy niż możliwości portu IO - czyli nie mniej niż jakieś 200-220 ohm

ps. h(fe) maleje ze wzrostem prądu kolektora - tym bardziej im bliżej maksymalnego prądu danego tranzystora , wybierając tranzystor o prądzie
max. np 1A , możesz przyjąć spokojnie iż dla 100 mA wzmocnienie będzie H(fe) równe katalogowemu,
gdy jednak zechcesz wycisnąć 1A z tego samego tranzystora to już nie licz na więcej niż jakieś 20-50.