Cześć,
Mam problem z wytwarzaniem PCB metodą termotransferu. Po wytrawianiu pozostają straszne plamy niewytrawionej miedzi i mam problemy ze zmyciem tonera.
Opiszę po kolei co robiłem:
-przycinanie, czyszczenie płytek (gąbka i płyn do mycia naczyń, a po tym benzyna ekstrakcyjna), osuszenie
-przenoszenie wzoru PCB na laminat- żelazko nastawione na 2 z 3 kropek
-zamoczenie płytek, zdjęcie papieru
-trawienie (świeży nadsiarczan sodu, temp. około 45 stopni Celsjusza)
W ciągu kilkunastu minut większość miedzi bardzo ładnie znika, ale pozostają wspomniane pola brzydkiej miedzi, które nie znikają, pomimo trzymania płytek w preparacie przez jeszcze jakieś 10 minut (zaczynają się pojawiać podtrawienia)
-przy zmywaniu tonera spore problemy- toner zamiast ładnie schodzić z płytki rozmazuje się po niej, bardzo ciężko to idzie (normalnie nie było żadnych problemów, wszystko pięknie schodziło). Próbowałem zmywacza do paznokci i benzyny ekstrakcyjnej.

No i teraz moje podejrzenia:
a) niewytrawione plamy- felerny laminat mi się trafił (prawdopodobne) lub przy grzaniu żelazkiem ustawiłem zbyt dużą temperaturę i "wprasowałem" miedź w laminat (wątpię, chociaż dalej mały eksperyment- opis i zdjęcia niżej)
b) trudności ze zmyciem tonera- za duża temperatura żelazka lub za dużo tonera (w ustawieniach wydruku wybrałem wysoką jakość i wysokie zaczernienie (coś w tym stylu)) lub zastosowałem niepoprawne środki (wątpię, zmywaczem zawsze schodziło)

W związku z punktem a) zrobiłem mały test:
Wziąłem dwa skrawki laminatu, jeden pogrzałem przez minutę żelazkiem nastawionym na taką temperaturę jak poprzednio. Wrzuciłem je do roztworu i wyszło to co na zdjęciach: grzany po prawej. Czyli mało prawdopodobna teoria z "wgrzewaniem" miedzi w laminat wydaje się częściowo potwierdzać.
No ale pojawił się drugi problem- na niegrzanym kawałku zostało pełno małych kropek miedzi, które nie schodziły pomimo dość długiego trzymania w roztworze.

No i teraz pytanie- o co tutaj chodzi? W zasadzie to szukam odpowiedzi na trzy pytania:
-dlaczego na grzanych płytkach pozostają uporczywe płaty miedzi (których nie da się wytrawić)?
-dlaczego na niegrzanym laminacie pozostają małe kropki miedzi?
-dlaczego zmycie tonera jest tak utrudnione?
Oczywiście nie czekam na gotowe odpowiedzi, raczej myślę o jakichś podpowiedziach z Waszych doświadczeń, opisach podobnych problemów itd., może wywiąże się jakaś dyskusja i uda się określić przyczynę problemów
A i dodam że to nie są moje pierwsze płytki, trochę już wytrawiałem z dobrymi (wg mnie) rezultatami, dorzucam zdjęcie.




Z góry dziękuję za odpowiedzi/podpowiedzi/uwagi/pytania
Łukasz

Użyj acetonu. Nic lepiej nie zmywa tonera niż aceton. Pamiętaj, że w zmywaczach nie ma w tej chwili acetonu tylko jakieś estry

Wątpie byś wprasował miedź w laminat. Ja w takich przypadkach wkładam słoik z nadsiarczanem i płytką do mikrofali zasłaniając wylot słoika woreczkiem żeby nie zepsuć falownika czy jak to się tam zwie. Powiem Ci, że nadsiarczan najlepiej się aktywuje w temp około 70C ale nie przekraczającej 75C. Wiem, że na opakowaniu jest napisane co innego.

_________________
Pomysły na podpis - wyślij SMSa +1 769 243 0011

Ok, aceton jutro kupię i sprawdzę.
Co do temperatury- spróbuję dać większą, ale nie wydaje mi się, żeby to było problemem w przypadku tych płatów miedzi, bo cała miedzi schodzi normalnie.

Ja Ci tylko mówię jak ja sobie radziłem z takimi problemami. Ja daje na 2,5 kropki z 3. Ale używam papieru fotograficznego do drukarek atramentowych. Jego przewaga nad kredowym jest taka, że papier ten pokryty jest polimerem, który w skutek prasowania przenosi się cały (wraz z tonerem, który na nim jest zaadsorbowany) na laminat. W ten sposób na laminacie mam cały toner (czyli inaczej niż w przypadku papieru kredowego). Następnie polimer zmywam wodą gdyż jest on rozpuszczalny w wodzie. Trawię w temperaturze bliskiej 70C, a jak mam takie kropki jak Ty to używam mikrofali. Pomaga, nadżerek nie ma, kropkuf też nie.

_________________
Pomysły na podpis - wyślij SMSa +1 769 243 0011

Myślę, że powodem Twoich obu problemów ( niewytrawionej miedzi i kłopotu ze zmyciem tonera) jest użycie "benzyny ekstrakcyjnej".
Zresztą czy na butelce tej benzyny, rzeczywiście pisze "benzyna ekstrakcyjna" ? Czy jest to np. rozpuszczalnik do farb ftalowych albo karbaminowych ... albo jeszcze jakiś inny ?

Hmm mi z papierem kredowym wszystko przechodzi na laminat.
A mikrofalówkę na jaką moc nastawiasz?

Na etykiecie benzyny jest napisane "Produkt przeznaczony do odtłuszczania powierzchni przed lakierowaniem. Służy także do rozcieńczania olejów, smarów i wosków oraz do czyszczenia części , narzędzi i innych zabrudzonych elementów". Benzyna raczej nie jest przyczyną, bo tych małych płytek do testu nie czyściłem nią, a plamy były.

Najlepszy byłby czysty aceton bo techniczny też potrafi brudzić, a może to była benzyna lakowa?
Moc maksymalną. Ale nie wiem jaka bo mikrofala ma z 10 lat . Minuta wystarczy. Ważne żeby woda nie przekroczyła 75C bo nadsiarczan się rozpada na coś czego nie chcemy w roztworze.

_________________
Pomysły na podpis - wyślij SMSa +1 769 243 0011

Te kropki mogą być pozostałością po źle zmytym papierze. Spróbuj po naniesieniu toneru (naprasowaniu) ciepłą jeszcze płytkę wrzucić do octu 10%, fajnie rozpuszcza papier, później ją jeszcze przemyć. Temperatura trawienia ok 45 stopni w moim przypadku jest idealna. W wyższej miałem przypadki podtrawiania cienkich ścieżek.

Moim zdaniem problemem jest przygotowanie laminatu.
Przede wszystkim musisz zadbać o dokładne oczyszczenie i odtłuszczenie laminatu przed naprasowywaniem mozaiki.
Do wstępnego oczyszczenia sugeruję używać bardzo drobnego papieru ściernego (>500) lub mleczka typu cif (czy czegoś w tym stylu).
Potem odtłuszczanie acetonem. Naprasowywanie jak już wszystko jest suche.

Jeśli nie aceton, to preparaty typu IPA, czyli po prostu izopropanol (z którego, swoją drogą, uzyskuje się aceton), np. "Kontakt IPA plus".

Dziękuję bardzo wszystkim za odpowiedzi.
Zaopatrzyłem się w aceton techniczny i rozcieńczalnik nitro i zrobiłem kolejne testy, bez nanoszenia żadnych ścieżek. Wziąłem dwa rodzaje laminatu (tzn. z dwóch różnych źródeł), wyczyściłem (tutaj uwaga- niezbyt dokładnie, zrobiłem małe płytki i ciężko je było porządnie umyć) i 2 kawałki z 4 grzałem przez 2 minuty żelazkiem tak jak poprzednio (bez nanoszenia ścieżek, przez ręcznik papierowy, żeby sprawdzić teorię z "wprasowywaniem" miedzi). Roztwór nadsiarczanu sodu podgrzałem bardziej niż zwykle (55-60 stopni, ale to tak "na wyczucie", nie mierzyłem tego termometrem). Wrzuciłem płytki i po pewnym czasie... katastrofa- na wszystkich kawałkach porobiły się takie same płaty miedzi jak na zdjęciach w moim pierwszym poście.
Myślę sobie- dobra, to dlatego, że źle wyczyściłem.
Biorę większy kawałek laminatu i czyszczenie: gąbka i płyn do mycia naczyń, CIF, papier ścierny+woda, CIF, nitro, benzyna ekstrakcyjna. Powinno być gicio, right?
Zadowolony wrzucam do roztworu, po kilkunastu minutach patrzę- nic się nie dzieje. Nawet brzegi się nie nadtrawiły. Po kolejnych kilkunastu minutach nadal nic, za to na dnie pojemnika zaczął się wytrącać błękitny osad... Po kilku następnych minutach osadu coraz więcej, a laminat bez zmian...

Trochę się zdenerwowałem, wyłączyłem nagrzewanie, pojemnik odstawiłem. Teraz (po kilku godzinach) dno jest pokryte 0,5 cm warstwą osadu, na powierzchni roztworu zrobiła się też cienka warstwa kryształków.

W zasadzie to już nie wiem, co robię źle i czemu za każdym razem jest źle i to na inny sposób. Możliwe, że przegrzałem preparat i zaczął jakoś reagować.
A i dodam, że preparat, którego używałem, to około 80g nadsiarczanu sodu na 250ml wody. Po wytrawieniu 50 cm^2 miedzi zabarwił się na niebiesko.

Sprawa z ciężkim zmyciem tonera rozwiązana- acetonem schodzi pięknie.

Proponuję Ci poczytać tu http://www.ensyst.pl/szablon/files/METODA_ZELAZKOWA.pdf
Mi tą metodą płytki wychodziły bardzo dobrze.

Dzięki, przeczytałem, ale niewiele nowego ten tekst wniósł- jak pisałem płytki już robiłem nieraz i wychodziło normalnie. Ogólnie wszystko robię jak w tym pdfie. Spróbuje jeszcze z innym wytrawiaczem i lepszą kontrolą temperatury roztworu.

Płytki powinny wyjść lepiej lub gorzej. Z tego co czytam o twoich poczynaniach. Może problem jest jednak w roztworze?

_________________
"Nie programuj w święta - bug się rodzi"

Jest jeszcze jedna możliwość, o której zapomniałem, a z którą spotkałem się na zajęciach z Chemii Fizycznej. Otóż w ćwiczeniu związanym z ogniwami czyści(ło) się elektrody papierem ściernym z produktów reakcji. Teraz zdrapuje się je nożyczkami dlatego, że papier ścierny miał tendencję do zostawiania kleju, który trzyma element ścierny. Klej jest takim wrednym produktem, że nie schodzi pod wpływem wody. Może byś spróbował inny rodzaj papieru ściernego? Zrób kilka doświadczeń. Wytnij sobie z laminatu takie 1x1 kwadraciki, i każdy z nich przemyj, przestrugaj, przeczyść czymś innym. Każdy wrzuć do roztworu i zobacz co się stanie. Może znajdziesz w ten sposób rozwiązanie swoich problemów. A może po prostu Twój laminat jest jakiś (cytując Mirka) KOCI?

_________________
Pomysły na podpis - wyślij SMSa +1 769 243 0011

Dzięki wszystkim za pomoc
Najprawdopodobniej przyczyną problemów był (starawy już) nadsiarczan sodu. Kupiłem świeże opakowanie, rozpuściłem w odpowiednich proporcjach w określonej temperaturze. Wyczyściłem też dokładnie płytki (gąbki+płyn do naczyń, papier ścierny, aceton) i teraz jest OK. Podczas wytrawiania kontroluję temperaturę (40-45 stopni). Efekt widoczny niżej

A i jakby ktoś zauważył, to tak, nie ma otworów ułatwiających wiercenie, zapomniałem zaznaczyć przy wydruku